Link Video: https://youtu.be/ItGnNsgsSeA
“Việc một đại biểu được ngồi ghế đó hay không, được bước chân vào Hội trường Ba Đình hay không, cũng là do Đảng quyết,” nguyên Phó Chủ nhiệm thường trực Văn phòng Quốc hội Việt Nam, ông Trần Quốc Thuận, chỉ ra quyền lực tuyệt đối của Đảng Cộng sản ở Việt Nam.
Ông Nguyễn Văn An, Vũ Mão hay Lê Quang Đạo là ba người được nhắc đến nhiều khi nói về đổi mới nghị trường Việt Nam.
Tuy nhiên, nhiều người tin rằng người thực sự “bật đèn xanh” cho việc đổi mới trong quốc hội là Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Nguyễn Văn Linh.
“Đừng biến Quốc hội thành cây cảnh của đảng” là câu nói nổi tiếng của ông Nguyễn Văn Linh vào năm 1987 trong không khí đổi mới thời ấy.
Từng là trợ lý của Tổng bí thư Nguyễn Văn Linh, tiến sĩ Lê Đăng Doanh nói với BBC hôm 14/6 rằng, một quyết định có tính chất cởi mở rồi sau đó siết lại thì cũng là việc bình thường, bởi trong chính trị họ chưa lường hết được tất cả các diễn biến, đến khi thấy có thể phức tạp, họ sẽ chấn chỉnh.
“Điều đó cũng không có gì là ngạc nhiên,” ông Doanh điềm đạm.
Theo ông, phương án và cách làm chỉ là nếu Quốc hội muốn nhiều tự do phát biểu, nhiều dân chủ, nhiều ứng cử viên độc lập thì trước hết phải xin ý kiến của Bộ Chính trị.
Vì thế nếu Đảng Cộng sản và Bộ Chính trị không muốn đổi mới thì cơ quan quyền lực cao nhất là Quốc hội cũng đành bó tay.
“Việc đổi mới của Quốc hội là dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản. Quốc hội hoàn toàn không có độc lập với sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Tôi hi vọng rằng Đảng sẽ tiếp tục đổi mới, cởi mở hơn để thúc đẩy quá trình dân chủ hoá và lắng nghe ý kiến của người dân,” ông Doanh nói.
Từ Hà Nội, Tiến sỹ Nguyễn Quang A nhận định với BBC hôm 15/6 rằng “Quốc hội chỉ là cánh tay của Đảng“. Ông phân tích:
“Nếu có cơ cấu như Quốc hội ở Việt Nam thì không cần dân bầu làm gì, Đảng cứ tự chọn ra một số người, gọi là “đại biểu” vì sự kiểm soát của Đảng Cộng sản với Quốc hội là 100%. Thực chất, cơ quan này chỉ là công cụ của Đảng.”
“Chính vì thế bao giờ cũng thấy có quyết định gì thì họp Trung ương trước, họp xong rồi thì Quốc hội mới cụ thể hóa quyết định đó của Đảng, theo ngôn ngữ của Quốc hội.”
Phản biện trong khuôn khổ
Xem lại vai trò của Quốc hội thì đây là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất của Việt Nam.
Quốc hội có ba chức năng chính: lập pháp; quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao đối với toàn bộ hoạt động của Nhà nước.
Quốc hội Việt Nam trong Hiến pháp được mô tả đầy phấn khởi, đó là cơ quan quyền lực nhà cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Nhưng thực tế, theo ông Quang A, có tranh luận thế nào trên nghị trường thì quyết định cuối cùng cũng là ở Đảng.
Theo dõi những phiên chất vấn sôi nối, ông Quang A bình luận: “Những vụ việc lớn được phanh phui hay được nêu ở nghị trường khiến ta tưởng rằng Quốc hội có quyền quyết định.”
“Nhưng thực chất họ không được quyết định gì cả. Và tranh luận chỉ dừng ở mức nói qua lại, nhưng nếu có vấn đề gì đi ngược lại với ý kiến của Đảng thì sẽ lập tức sẽ có cuộc họp Đảng đoàn – Quốc hội để chấn chỉnh.”
“Vì Quốc hội có trên 96% là Đảng viên thì họ lấy kỷ luật của Đảng ra để xử lí. Cho nên, chuyện dân chủ là không có và đương nhiên, mọi quyết định cuối cùng đều nằm ở ý chí của Đảng, không phải của người dân,” ông Quang A nói.
Tương tự, ông Trần Quốc Thuận phân tích, dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, việc đòi hỏi Quốc hội phải có tiếng nói phản biện mạnh mẽ là điều không dễ:
“Tôi nhớ khi đưa nghị quyết phản biện xã hội ra thì có cuộc tranh luận ở tầm cao. Có người còn đập bàn nói: như thế này thì đa đảng rồi còn gì.”
“Cho nên, dù bản chất của phản biện là suy xét tất cả mọi thứ, nhưng cuối cùng, đọc kỹ thì nghị quyết phản biện là Mặt trận và các đoàn thể chỉ phản biện dự thảo văn bản – dự thảo luật, dự thảo các nghị định chính phủ, dự thảo các chủ trương chính sách.”
“Như vậy thì chỉ dừng ở mức góp ý – mà dự thảo thì có vấn đề gì, điều làm nóng nghị trường hay không là ở những luật đang hiện hành vì đây mới là những vấn đề sát sườn, ảnh hưởng đến đời sống người dân. Và tỷ lệ đảng viên trong hiện nay Quốc hội chiếm tới 96-97%, mà đã là Đảng viên thì làm sao có thể phản biện lại nghị quyết của Đảng được.”
Ghế ĐBQH là do Đảng quyết
Mỗi mùa bầu cử, các khẩu hiệu được treo đầy rằng “Mọi quyền lực là của nhân dân” nhưng theo ông Quang A, tất cả là do chỉ đạo của Đảng chứ quyền lực không thuộc về nhân dân.
Tiến sỹ Quang A nói: “Sự kiểm soát của Đảng đối với Quốc hội là từ trong quá trình lựa chọn, cơ cấu, các thủ tục như hiệp thương – và hiệp thương thực chất là sàng lọc. Đảng có trăm ngàn phương thức để kiểm soát.”
Ông đưa ví dụ Đảng Cộng sản sử dụng cánh tay nối dài của mình như Mặt trận Tổ quốc để loại các ứng cử viên độc lập ở vòng Hiệp thương.
Với những người tin tưởng Việt Nam đang xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, thì Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng duy nhất lãnh đạo Nhà nước và xã hội. Từ đó, việc Đảng lãnh đạo Nhà nước, trong đó có Quốc hội, là điều bình thường.
Còn với không ít người khác, quy trình “Đảng cử, dân bầu” vẫn khiến Quốc hội, theo Tiến sĩ Quang A nhận định, chỉ là “cây cảnh” của Đảng hơn là cơ quan quyền lực tối cao.
Thái An – Thoibao.de (Tổng hợp)
>>> Kinh! Được ăn chia 4000 tỷ vẫn còn đói? Lẽ nào nhân viên Vietnam Airlines lại rửa tiền?
>>> Đập người ta thân bại danh liệt rồi khóc thương. Ông Nguyễn Phú Trọng là “cá sấu hoa cà”?
>>> Dám gài bẫy rồi lừa ông Trọng vào tròng. Ai chủ mưu trò chơi nguy hiểm này? Bật mí!
“Tọa sơn quan hổ đấu”, Vương Đình Huệ đang định hất Phạm Minh Chính?
