Liệu Việt Nam có gỡ được “thẻ vàng” IUU?

Link Video: https://youtu.be/gZnBXRxt6SQ

VOA Tiếng Việt ngày 2/6 đưa tin “Phó Thủ tướng cảnh báo nguy cơ bị “thẻ đỏ” IUU nếu Việt Nam không gỡ được “thẻ vàng’”.

Theo đó, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang hôm 1/6 yêu cầu các cơ quan chức năng Việt Nam phải hành động “quyết liệt” để gỡ “thẻ vàng” về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), khi thời hạn giải quyết mà Uỷ ban châu Âu (EC) áp đặt đã gần hết.

IUU là viết tắt của cụm từ “Khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo theo quy định”. Đây là quy định về chống đánh bắt hải sản IUU được Ủy ban châu Âu (EC) ban hành tại Quy định số 1005/20081, có hiệu lực từ ngày 1/10/2010. Mục tiêu của IUU là nhằm thiết lập một thống trên toàn châu Âu (EU) để ngăn chặn và loại bỏ việc nhập khẩu các sản phẩm thủy sản bị khai thác IUU vào thị trường EU.

VOA cho biết, Việt Nam bị Ủy ban châu Âu đã phạt “thẻ vàng” vào tháng 10/2017, và cảnh báo, có thể sẽ cấm nhập thủy sản từ Việt Nam, nếu Hà Nội không “làm nhiều hơn” để giải quyết tình trạng IUU.

Hình thức cảnh cáo “thẻ vàng” là một trong các bước quy định trong bộ quy tắc áp dụng cho quy trình giải quyết tình trạng đánh bắt thủy sản lậu, được EU thông qua năm 2010. “Thẻ vàng” không đi kèm các biện pháp trừng phạt, nhằm để cho quốc gia bị cảnh cáo có thời gian “khắc phục tình hình”.

Theo VOA, “thẻ xanh” sẽ được ban hành nếu vấn đề được giải quyết. Ngược lại, “thẻ đỏ” sẽ được đưa ra kèm theo một loạt các biện pháp trừng phạt, bao gồm lệnh cấm thương mại đối với các sản phẩm thủy sản của quốc gia đó.

Theo báo cáo được Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Phùng Đức Tiến trình bày tại cuộc họp hôm 1/6, việc thực thi Luật Thủy sản, các quy định chống khai thác IUU ở các địa phương còn chưa đồng bộ và chưa đạt yêu cầu, với số lượng các vụ vi phạm hành chính đối với hành vi khai thác IUU vẫn còn nhiều, trong khi tỉ lệ xử lý các vụ vi phạm còn thấp và chưa đồng đều giữa các địa phương.

Mặc dù vậy, Bộ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết, công tác chống khai thác IUU cũng đã có nhiều tiến bộ sau hơn 5 năm mà Ủy ban châu Âu cho phép để hành động chống khai thác IUU và thực hiện các khuyến nghị của họ.

Hình: Tin trên VOA

Kể từ sau khi phạt “thẻ vàng”, EC đã đi kiểm tra thực tế tại Việt Nam 3 lần vào các năm 2017, 2019 và 2022, VOA cho hay.

EC cho biết họ sẽ quay lại Việt Nam kiểm tra lần thứ 4 vào tháng 10 tới.

Để chuẩn bị cho lần kiểm tra này, theo VOA, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang sẽ trực tiếp dẫn đầu đoàn đi kiểm tra công tác chống IUU tại một số địa phương. Ông yêu cầu các địa phương phải có những hành động mạnh mẽ hơn để gỡ bỏ “thẻ vàng” nếu không muốn bị “thẻ đỏ” và mất thị trường xuất khẩu hải sản sang châu Âu.

Việt Nam có thể phải đối mặt với khoản thiệt hại lên tới 480 triệu USD mỗi năm trong xuất khẩu thủy sản sang thị trường EU nếu bị phạt “thẻ đỏ”.

Chính phủ Việt Nam đã nhiều lần bày tỏ “quyết tâm” chấm dứt tình trạng vi phạm IUU trong nhiều năm, từng đặt ra nhiều thời hạn để hoàn tất việc chấm dứt tình trạng này, nhưng có vẻ lần nào cũng không đạt yêu cầu. Vì vậy những thời hạn này cứ bị lùi, rồi lại lùi.

Một số lần mà Chính phủ Việt Nam hô “quyết tâm” được báo chí nhà nước đưa tin, có thể kể đến như:

Vào tháng 7/2022, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đã nhấn mạnh quyết tâm phải chấm dứt tình trạng này vào năm 2022 để gỡ “thẻ đỏ”.

Vào tháng 12/2022, Thủ tướng đưa ra thời hạn chấm dứt tình trạng đánh bắt hải sản trái phép trước 31/3/2023. Nhưng đến 18/4/2023, Thủ tướng vẫn phải yêu cầu các tỉnh báo cáo về tình trạng này trước ngày 15/5.

Và nay, với “cảnh báo” của Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang, thì thấy rõ, hiện nay vẫn chưa đạt được kết quả theo yêu cầu của EC.

Nếu vẫn tiếp tục duy trì tình trạng này, thì e rằng Việt Nam khó mà gỡ được “thẻ vàng”. Mà với tình trạng bết bát hiện nay của nền kinh tế, có thể “thẻ đỏ” này sẽ là một cú đẩy nhẹ bồi tiếp, sau những vấn đề của dệt may, điện, xăng dầu, bất động sản, trái phiếu… khiến kinh tế Việt Nam rơi xuống vực thẳm.

Minh Vũ – Thoibao.de (Tổng hợp)

>>> Gần 130 bị can bị khởi tố liên quan đến vụ tiếp viên xách ma túy về nước

>>> Đảng làm rắc rối vấn đề phiếu tín nhiệm

>>> Dệt may Việt Nam gặp khó và mất lợi thế

Thông điệp của Thủ tướng Chính